ذلّت‌بار و رقّت‌بارى بود ! بعدها هم که از دست بیگانه‌ها گرفته بودند، فساد دستگاه‌هاى مالى ‌ - از جمله گمرک در دوران رژیم گذشته - آن‌چنان بود که باز براى ملّت ضرر و زحمت به همراه داشت. البتّه عناصر خوب و امین همه جا بودند، آنجا هم بودند. نمیگوییم همه بد بودند، همه فاسد بودند، نه؛ لکن گاهى می‌بینید یک آدم فاسد یک دستگاه را به سمت فساد میکشاند. البتّه در دوران انقلاب بحمدا‌لله‌ مدیران خوب و مسئولین دلسوز بر این مجموعه‌ها مدیریّت میکردند و خیلى سعى و تلاش شده؛ امّا همچنان کار براى انجام دادن خیلى باقى است. من عرض میکنم در گمرک جمهورى اسلامى - چه این گمرک داخل تهران، گمرک مهرآباد، که دروازه‌ی ایران براى خارجی‌ها است که اینجا وارد میشوند و اوّلین منزل اینجا است، همین جا می‌سنجند که ادب ما چقدر است، امانت ما چقدر است، مهمان‌نوازى ما چقدر است، مسلمانى ما چقدر است؛ و چه گمرکهاى دور و گمرکهاى درجه‌ی دو و خلوت - باید تلاش بشود گردش کار در کمال سلامت انجام بگیرد. کار مردم سهل و آسان و بدون هیچگونه فشار غیرقانونى و ناشى از سلیقه‌ی شخصى ‌ - که بعضی‌ها برطبق سلایق شخصى خودشان در گمرکات تصرّف میکنند و عمل میکنند؛ [ میگویند ] گمرکچى نظرش این است، سلیقه‌اش این است - به دور از سلیقه‌گرایى و با مقرّرات آسان و ضمناً محکم و متقن به‌طورى که منافع ملّت از این طریق مورد خطر و تهدید قرار نگیرد [ انجام گیرد ]؛ یک مجموعه‌ی سالم و کامل و بی‌عیب. امروز که بحمدا‌لله‌ دستگاه‌هاى دولتى با انسجام

«6»