خواستن، و براى خودْ حول و قوّه‌اى غیر از حول و قوّه‌ی الهى قائل نبودن؛ اگر این باشد، که ملّت ما بحمدا‌لله‌ نشان دادند که اینها را دارند. مردم ما صبرشان و استقامتشان بر مشکلات را نشان دادند، استعانت به خدا و تکیه به لطف و تفضّل الهى را ثابت کردند ‌ - در همه‌ی مراحل مبارزه و بعد از آن در همه‌ی مراحل دوران انقلاب - و در این امتحان بزرگى هم که خدا براى ملّت ما پیش آورد یعنى فقدان رهبر عزیز و عظیممان، باز حقّاً و انصافاً نشان دادند و ثابت کردند که صبورند، که آگاهند، که بااستقامتند، که به خدا متوکّل و متّکی‌اند. این روحیه را باید حفظ کنیم. یک جمله‌ی دیگر اضافه کنم و آن این است که امام عظیم‌الشّأن ما امّت اسلامى را یکجا میدید. اینکه شما می‌بینید مردم پاکستان، مسلمانهاى آفریقا، مسلمانهاى مناطق عربى، مسلمانهاى آسیا ‌ - حتّى در اقصى ٰ نقاط، مسلمانهاى اروپا - نسبت به انقلاب اسلامى و نظام جمهورى اسلامى آن‌قدر احساس وابستگى میکنند و امام را پدر خودشان و رهبر خودشان میدانند ‌ - که بود - این به‌خاطر همین است. امام منطقه‌اى فکر نمیکرد، داخل مرزها فکر نمیکرد؛ براى او اسلام مطرح بود هر جا که باشد، امّت اسلامى مطرح بود در هر گوشه‌ی دنیا که زندگى کند. براى ما هم همین‌طور است؛ ما امّت اسلامى را با همان کلّیّت که در سرتاسر دنیاى اسلام و در سراسر جهان حضور دارند، معتبر و محترم میشماریم؛ به استحکام روابط برادرى بین مسلمانان معتقدیم. شما

«3»