همان بود. تقدیر الهى و اندازهگیریها در علم پروردگار، با شرایط مختلف اختلاف پیدا میکند، تفاوت پیدا میکند - حالا این را بحث نمیکنیم - اجمالاً در اینکه حرکت، حرکتى براى این مقصود بوده، شکّى نیست. ما امروز به برکت آن نهضت و حفظ فرهنگ آن نهضت و روحیهی آن نهضت در جامعهی خودمان، این نظام را به وجود آوردیم. من عرض میکنم اگر در جامعهی ما عشق به امام حسین و یاد امام حسین و ذکر مصائب و حوادث عاشورا معمول و رایج نبود، معلوم نبود نهضت با این فاصلهی زمانى و با این کیفیّتى که پیروز شد به پیروزى میرسید. این یک عامل فوقالعاده مؤثّرى در پیروزى نهضت بود و امام بزرگوار ما از این عامل حدّاکثر استفاده را در راه همان هدفى که حسینبنعلى ( علیه السّلام ) در راه آن قیام کرده بودند، کردند. البتّه یک جملهی دیگر را هم عرض کنم. امام با ظرافت، آن تصوّر غلط روشنفکرمآبانهی قبل از پیروزى انقلاب را که در برههاى از زمان رایج بود، از بین بردند: ایشان جهتگیرى سیاسىِ مترقّىِ انقلابى را با جهتگیرى عاطفى در قضیّهی عاشورا گره و پیوند زدند، روضهخوانى را و ذکر مصیبت را احیا کردند و فهماندند که این یک چیز زائد و تجمّلاتى و قدیمى و منسوخ در جامعهی ما نیست؛ یک چیز لازم است، یعنى یاد امام حسین و ذکر مصیبت آن حضرت و بیان فضایل آن بزرگوار و مصائب آن بزرگوار به شکل رایج و معمول و گریهآور و