بسم‌الله الرحمن الرحیم یک سؤال این است: که چرا در بعضی از اوقات قرآن کریم اشاره به « ذلک الکتاب » کرده و بعضی از اوقات اشاره کرده به هذا الکتاب مگر دو قرآن موجود است ؟ جواب: ما اصلاً در قرآن هیچ جا هذا‌لکتاب نداریم. اما تعبیراتی مثل: « هذا القرآن »( 1 )، یا « تلک آیات الکتاب »( 2 )، این است آیات کتاب، یا « هذا کتابنا »( 3 )، یا « هذا کتاب »( 4 ) داریم. اما هذا الکتاب یعنی کتاب برای قرآن که اشاره به قرآن کرده باشد نداریم. فقط یک جا در قرآن هست ما « لهذا الکتاب لایغادر صغیرة و لا کبیرة الا احصاها »( 5 ) که مربوط به قرآن نیست، بلکه اشاره به نامه‌ی اعمال روز قیامت است که کافر تعجب میکند که چگونه همه چیز اعمال من در این ثبت است ! بنابراین کلمه‌ی هذا الکتاب در قرآن نیست که اشاره به قرآن باشد. لکن حالا بفرض باشد این اشکالی ندارد که یک جا از آن حقیقت، با اسم اشاره‌ی دور یاد کنند و یک جا با اسم اشاره و ضمیر نزدیک یعنی چیزی غلط نیست، و همانطور که عرض کردیم در « ذلک الکتاب »( 6 ) چند جور میشود معنا کرد:

«1»