هم از خانه و زندگی خود آواره میشود، با الفاظ مجسّم نمود و بیان کرد ؟! این، از آن نوع ماجراهایی است که اگر در تاریخِ گذشته اتّفاق افتاده بود و امروز برای ما نقل میکردند، به آسانی نمیتوانستیم باور کنیم؛ اما امروز جلوِ چشم دنیا اتّفاق میافتد. نمیخواهم مطلب تکراری در این باب بگویم. نکته‌ای را که میخواهم در این باب بگویم، این است که در قضیه بوسنی چه کسی مقصر است ؟ کسانی که دستشان در خون بیگناهان بوسنی، خونین و رنگین است، شانه‌هایشان را از زیر بار تقصیر بوسنی خارج نکنند ! چه کسی در این حادثه مقصّر است ؟ من عرض میکنم: همه کسانی که به نحوی نگذاشتند مردم مسلمان بوسنیایی توان دفاع از خود را پیدا کنند، در قربانی شدن آن ملت، سهیم و دخیلند. قدرتهای غربی مقصّرند که به بهانه واهىِ جلوگیری از خشونت، نمیگذارند سلاح به دست آن مردم برسد. میگویند « اگر سلاح به دست مردم بوسنی برسد، خشونت ادامه پیدا میکند !» من میگویم: اگر شما راست میگویید که با اصل خشونت مخالفید و اگر نگذاشتید سلاح به‌دست مسلمانان برسد تا از خودشان دفاع کنند، بایستی در اولین فرصت و در اسرع وقت، با قدرت نظامی خودتان در آن منطقه حاضر میشدید و نمیگذاشتید صربها علیه مسلمانان فاجعه آفرینی کنند. اگر راست میگویید و مسأله‌تان این است که میخواهید خشونت ادامه پیدا نکند، راهِ ادامه پیدا نکردن خشونت این بود که میرفتید آن‌جا، حضور مییافتید و نمیگذاشتید جلّادی که

«9»