در نظام پزشکی باید برنامهریزی کرد. در برخورد معلّمان و اساتیدی که در محیطهای آموزشی، پزشک تربیت میکنند، باید این مورد توجّه قرار گیرد و پیاده شود. در اجتماعات و باشگاههایی که عناصر را جمع میکنند که این، جزو جاهای مهمّ است « تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر »، چیز بسیار مهمّی است. در آنجا که چشممان به چشم همدیگر میافتد، باید یکدیگر را به چیزهای خوب توصیه کنیم، و این در اینجا باید دنبال شود. یعنی اگر انشاءالله این مجموعهی شما و این نشست و اجلاس شما به نتیجهی مشخّصی رسید، دستگاههای اداری و آموزشی و انتظامی و انسانی و اخلاقی شما، باید یکسره بهکار بیفتد تا آن اخلاق پزشکی آنچه که شما آن را به عنوان اخلاق پزشکی قبول کردهاید تحقّق پیدا کند. زمینههایی که در محتوای این اجلاس ذکر کردند، البته زمینههای مهمّی است. البته بنده از دور به قضیه نگاه میکنم و مثل شما، نزدیک و مباشر نیستم تا بتوانم همهی صحنه را ببینم. من از دور، به نظرم میرسد که یک پزشک باید در دو ناحیه، به مسألهی اخلاق، خیلی اهمیت بدهد: یکی در ناحیهی گرفتن و دیگری در ناحیهی باز پس دادن. آنجا که میآموزد، یک اخلاق اسلامی داریم. یعنی یک زمینه و صحنهی اخلاق اسلامی در آموزش: چگونگی آموزش، محتوای آموزش، از که آموختن، برای چه آموختن؛ اینها همه در مرحلهی آموزش است. « رحم الله أمرء عمل عملاً فاتقنه ( ۱ )» در آموزش هم هست. یعنی خوب یادگرفتن و همیشه بهترینها را به