مجموع این‌طور است. البته سینمای ما آثار نادرِ بسیار خوبی دارد. نمی‌خواهم کارهای ارزشمند و بسیار خوبی را که ساخته و ارائه شده است نفی یا انکار کنم. ساخت و ارائه این آثار نشانگر آن است که ما در زمینه‌ی سینماگری استعداد داریم. از هنر پیشه‌های بسیار خوبی هم برخورداریم. امروز حقیقتاً سینمای ما از وجود هنر پیشه‌های خوبی - چه از نسل قدیم و چه از نسل جدید - بهره‌مند است. کارگردانهای خوبی هم داریم. البته قضاوتِ من در این مورد، قضاوتِ یک مستمع و بیننده‌ی معمولیِ فیلم است، نه یک کارشناس آثار سینمایی. اما مدّعی و متخیّل این معنا هستم که با ذوق می‌شود مسائلی را فهمید و به‌عنوان یک مستمع تشخیص داد که آیا این بیان کننده در این بیان موفّق است یا موفّق نیست. در سینمای امروز ما کارهای خوب بعضاً وجود دارد، اما در مقایسه با آثار دیروز و امروزِ سینمای جهان - البته آثارِ در سطح بالای هنری که بعضی از آنها تا حدودی برای ما منعکس هم می‌شود - بسیار عقبیم. این موضوع برای ما بسیار مایه‌ی تأسف است. ما در سینمای خود از لحاظ کمّی عقبیم، از لحاظ کیفی عقبتریم و از لحاظ درونمایه‌های فیلم و فیلمنامه‌های خوب و قوی، بسیار عقبیم. نتیجه این شده است که مردم ما - اگر بخواهند فیلم خوب بینند - باید ذهنشان سراغ فیلمهای خارجی برود؛ یعنی دیگران بایستی برای جامعه‌ی ما فیلم بسازند !

«5»