ادامه بدهید و به پایان برسانید و خداوند از شماها به حسن قبول، قبول کند. این عرایض ما بود. حالا آقایان بفرمایند. این روحیه‌ی شماها و این خوش‌عقیدگی نسبت به جهت برنامه و محتوای برنامه یقیناً یکی از عوامل توفیق این برنامه بوده است. من میخواهم خواهش کنم برنامه را ادامه بدهید و بسازید. دوران قبل از بعثت از لحاظ تاریخی، خیلی دوران روشنی نیست. برخلاف دوران بعد از بعثت که از لحاظ تاریخی قدم به قدم مشخص و روشن و واضح است؛ برخلاف بسیاری از حوادث بزرگ تاریخی. حالا درباره‌ی پیغمبران، که هیچ پیغمبری زندگی روشنِ مشخصِ دقیقِ تاریخی ندارد؛ و درباره‌ی بقیه‌ی شخصیتهای تاریخی هم ما به این دقت، کمتر سراغ داریم که قطعه‌ای از تاریخ را - که روزش را و ساعتش را و سفرش به فلان جا را و برگشتنش را و اینکه کی بود و کی حرف زد و اینها را - اینجور مثل تاریخ اسلام مشخص داشته باشد. بنابراین میدان خیلی بازی دارید. حتماً ان‌شاءاللَّه باید این را بسازید. البته فصل بعد از بعثت، طولانیتر خواهد بود. حالا مثلاً این بخش چهل و پنج قسمت شد، اما اگر بخواهید از بعثت تا هجرت را بسازید - که حالا باز آنجا یک مقدار اطلاعات محدودتر از هجرت به بعد است؛ بین بعثت و هجرت روشنی بیشتری بر صحنه هست، لکن نه به آن دقیقی و ریزىِ بعد - شاید این بخش مثلاً صدها قسمت بشود و خواهد شد؛ چه عیب دارد ؟ شما این را یک پروژه‌ی بیست ساله در

«3»