این یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های کسانی نیز هست که با حجّ ابراهیمی و حجّ معنی‌دار و جهت‌دار مخالفند؛ زیرا تدبّر در حج، عامل معجزه‌آسایی در گسترش این اندیشه در میان همه‌ی مسلمانان است؛ بعلاوه چهارراه عظیمی برای تبادل اطّلاعات ملّتها از شرق و غرب و شمال و جنوب جهان اسلام است.
«13»
