این، آن چیزی است که رهبران مکاتب مختلف، سررشته‌داران مفاهیم گوناگون فلسفی و اجتماعی و سیاسی و غیره از آن بیگانه هستند. آنها چیزهایی به ذهنشان میرسد، در عالم تصوّر چیزهایی را میفهمند، آنها را به مردم هم تحویل میدهند، و کسانی از آنها یاد میگیرند یا نمیگیرند. این غیر از ممشای4 انبیا است که از اوّل حرکت است، از اوّل اقدام است، از اوّل تحقّق آن شعارهایی است که در زبان آنها وجود دارد و در عمل آنها است؛ و این درست در زندگی نبیّ اکرم پیش آمد. از لحظه‌ی اوّل، آن تعلیم، آن تزکیه، آن حرکتِ در راه اقامه‌ی قسط شروع شد. و لذا از لحظه‌ی اوّل هم مصادمه5 و معارضه شروع شد؛ از همان وقتی که پیغمبر اکرم دعوت در پاسخِ خطاب به «وَ اَنذِر عَشیرَتَکَ الاَقرَبین»6 را در یک سطحی گسترش دادند، تا آن وقتی که در سطح عموم مردم آن را منتشر کردند و علنی کردند، و تا وقتی که حرکت کردند و نظام اجتماعی را اقامه کردند که نظام عدل بود.

«3»