حفظ کردند؛ در حالی که یقیناً آنچه ملت ایران از حوادث دوران اسارت این عزیزان میداند، بخشی از مجموعه عظیمی از حوادث است. مگر میشود این حادثه را تشریح کرد ؟ مگر رنجهای لحظه لحظه اسارت را میشود در کلمات گنجاند، یا با زبان ادبیّات و هنر تبیین کرد ؟ شنیدن، مانند دیدن و لمس کردن نیست. اینها ایستادگی و مقاومت کردند. شاید در آن لحظهای که آزادگان عزیز ما در اردوگاههایی با نگهبانان غلاظ و شداد دشمن روبهرو بودند و ایستادگی میکردند، بعضی از آنها امیدی هم به آزادی خودشان نداشتند. شاید در میان آنها کسانی هم بودند که خسته میشدند و میگفتند تا کی ؟ اما سنّت الهی این است که « ﴿فانّ مع العسر یسرا، انّ مع العسر یسرا ﴾ ».[1] اگر سختیها را تحمّل کردید، خدای متعال درهای فَرَج را خواهد گشود. اگر مجاهدت در راه خدا را بر جسم و نفس خودتان هموار کردید، خدای متعال روشنایی فَرَج را به شما نشان خواهد داد و درهای فَرَج را به روی شما باز خواهد کرد: « ﴿و من یتّق اللَّه یجعل له مخرجاً و یرزقه من حیث لایحتسب ﴾ ».[2] خدای متعال به برکت مجاهدت و به شرط ایستادگی، بیرون از دایره محاسبه معمولی عقول بشری، درها را باز و راهها را هموار میکند.