غلط است که کسانی این‌گونه فکر کنند. این دو دسته غربگرایان و احتیاطکنان - این‌طوری اسمشان را بگذاریم - در واقع بدون این‌که خودشان بدانند، با هم همدستی میکنند تا مفهوم « آزادی » را کاملاً از حوزه‌ی اسلامی خارج کنند؛ در حالی که چنین چیزی نیست و مفهوم « آزادی » یک مفهوم اسلامی است.

من در این‌جا نکته‌ای را عرض کنم: در اسلام، برای همین آزادیای که ذکر شد - آزادی اجتماعی - امتیاز بیشتری قائل شده‌اند، تا در مکاتب غربی. البته تفاسیر لیبرالیسم خیلی متعدّد است. یعنی از وقتی که بعد از رنسانس، تفکّر لیبرالیسم در فرانسه و در اروپا و بعد در همه‌جای دنیا رشد پیدا کرد و بعد هم به انقلاب فرانسه منتهی شد و بعد هم به شکل تحریف شده‌ای در جنگهای استقلال امریکا به کار گرفته شد و آن منشور امریکایی به‌وجود آمد - که همه این بحثها فرصتهای بیشتری را برای گفتن میطلبد - تا کنون دهها تفسیر از لیبرالیسم ارائه شده است؛ بخصوص در این اواخر. این اواخر، نظریه‌پردازان و به اصطلاح ایدئولوگهای امریکایی یا پیشکرده امریکا، مرتّب در این زمینه قلم میزنند.

این را هم به شما بگویم که خیلی از این متفکّرانی که حتّی امریکایی نیستند، به سفارش دستگاههای امریکایی، در همین زمینه بخصوصِ « لیبرالیزم » مطلب مینویسند ! کتابهایشان ممکن است در اتریش یا آلمان یا فرانسه نوشته شده باشد؛ اما در نیویورک چاپ میشود ! سفارش، سفارش امریکایی است؛ منشأ هم اهداف امریکایی است که خودِ این هم