این دعاها درس است. اگر در معانی این دعاها تدبّر کنیم، بزرگترین هدیههای معنوی الهی را در اینها خواهیم یافت. انسان به این درسها کمال احتیاج را دارد. ماه رجب و ماه شعبان، مقدّمه ماه رمضان هم هست. همه اینها مقدّمه « لیلةالقدر » است. چقدر خوب است که جوانان عزیز ما و عموم مردم، دلهای خودشان را در این ماه، آماده ورود به ماه مبارک شعبان و ماه مبارک رمضان کنند. در نظام اسلامی، آن تحوّلی که به وجود میآید، صرفاً تحوّل سیاسی نیست. فرق اساسی نظام الهی با نظامهای دیگر، همین است. در نظام الهی، انسانها تحوّل معنوی پیدا میکنند. انسان مادّی، انسان معنوی و الهی میشود و آرزوهای مادّی به آرزوهای والای انسانی و خدایی تبدیل میگردد. اگر شما ملاحظه میکنید که مسلمانان به برکت برهه کوتاهِ حاکمیتِ خدا در صدر اسلام - به برکت همان چند سال معدود - توانستند قرنهای متمادی دنیا را متحوّل کنند؛ به دنیا علم و مدنیّت و تفکّر و عقل و روح و معنا و منطق و همه چیز ببخشند؛ آن مدنیّت عظیم اسلامی را پدید آورند و زمینه پیشرفتهای بشر را در سالها و قرنهای بعد از آن ایجاد کنند، به خاطر آن تحوّلی است که در انسان مُسلمِ صدر اسلام به وقوع پیوست. امروز هم مسلمانِ حقیقی که به برکت ارتباط با خدا، تحوّل واقعی یافته و به انسان روحانی تبدیل شده باشد - نه به معنای اینکه نیازهای جسمانی و مادّی را فراموش کند؛ نه: « ﴿و لاتنس ﴾