شده از مواد گیاهی و حیوانی است که اینها فرآورده خاکند. پس با یک واسطه یا دو واسطه، همه آحاد بشر و همه آحاد حیوان، متولّد از خاکند؛ « منها خَلَقْناکم »( 2 ) و واسطه هم گیاه است. اگر گیاه نباشد، انسان نیست. اگر گیاه نباشد، حیوان نیست. با توجّه به چرخه پیچیده طبیعت و تأثیر متقابل آب و هوا و خاک و درخت بر روی یکدیگر، اگر گیاه نباشد هوا هم نیست. گیاه یک پایهاساسیِ وجود است؛ ولی متأسفانه ما گیاه و درخت را با این چشم نگاه نمیکنیم. از این روست که مراتع تخریب میشوند، جنگلها تخریب میشوند و درختها و باغها در محیطهای شهری - حتی در محیطهای غیر شهری احیاناً به توهّمِ منافع موهوم - از بین میروند. من امروز از بعضی آقایان که در نمایشگاه گل و گیاه توضیح میدادند، راجع به اهمیت صنوبر، موادی که صنوبر میتواند برای ما به وجود بیاورد و کارهای تحقیقاتی که روی صنوبر انجام گرفته، مطالبی شنیدم. یادم آمد چندی پیش - شاید دو سه سال قبل - گزارشی به دستم رسید از فردی که شکایت کرده بود که در یک مجموعه عظیم در محلّی نه چندان دور از تهران، چندین هزار درخت صنوبر را، چندنفر سرمایهخواه - نباید گفت سرمایهدار یا سرمایهگذار؛ سرمایهخواه - قطع کردهاند برای اینکه در آن مکان یک مجموعه ساختمانی بسازند و فلان قیمت بفروشند ! اینگونه بیاعتناییها به گیاه، به درخت، به باغ و به عوامل طبیعیِ حیات و وجود، برای کشور ضایعه آفرین است. ما کشوری داریم که ازلحاظ وسعت خاک، یکی از کشورهای غنی است. گفته میشود آب کم داریم