پس یک نتیجه ابتدایی از این میشود گرفت و آن این است که انسان باید خودش را از لحاظ روحی، مستحکم و قوی کند و خود را برای مواجهه با حوادث گوناگون زندگی آماده سازد. این چگونه میشود ؟ چطور میشود آدم خودش را مستحکم کند ؟ طبیعی است که انسان برای برخوردهای مادّی، جسم خودش را مستحکم میکند؛ برای برخورد با حوادثی که یک طَرَفی در روح انسان دارند، آدم بایستی چه کند ؟ من گمانم این است که آدم باید ایمان خودش را تقویت کند. انسان باید ایمان خودش را به یک نقطه اساسی، اطمینان بخش و امنیت بخش محکم کند. وقتی که این ایمان بود، انسان در هیچ مرحله‌ای از مراحل زندگیش دچار یأس نمیشود. توجه میکنید ؟ اصلاً آن چیزی که انسان را نابود میکند، یأس است. این است که انسان دیگر نمیتواند قدم از قدم بردارد و انسان را از بین می‌برد و همه‌ی قوای او را نابود میکند. انسان اگر احساس کرد که دیگر نمیتواند ادامه دهد، پدرش درآمده است ! آن چیزی که مانع میشود از این که شما احساس کنید کارتان تمام شده است و به آخر خط رسیده‌اید، چیست ؟ آن، ایمان به یک مبدأ و یک نقطه است. البته این نقطه میتواند ایمان به خدا و ایمان به غیب باشد - که این بهترینش است - میتواند ایمان به یک ایده انسانی باشد که بعضیها دارند. در دنیا کسانی هستند که به

«9»