حاصلخیز، امکانات فراوانى را براى این منطقه به وجود آورده است. دستور اسلام، احیاى این استعدادهاست. هر جا انسانى هست - بخصوص نسل جوان - باید بتواند در راه تعالى زندگى عمومى تلاش مناسب خودش را بکند. همّتهاى عالى - همّتهایى که در حدّ متوسّط متوقّف نمىشوند - مىتوانند ملتها و منطقهها را نجات دهند. در دوران جنگ تحمیلى - حتّى قبل از شروع جنگ، و بعد از جنگ تا کنون - شما مردم جنوب خراسان و شما مردم بیرجند و نواحى اطراف آن، نشان دادید که با همّتید. سرداران رشید و شجاع شما، شهدا و جانبازان و آزادگان شما، در آمارى که انسان نگاه مىکند، ارقام افتخارآمیزى را به انسان نشان مىدهند. این همان بیرجند است که صدوپنجاه سال، دویست سال خاندان عَلَم سعى کردند نگذارند مردمش جز به دوروبر خودشان توجّهى پیدا کنند که البته آنها هم در سعى خود ناکام ماندند. در همین شهر، علماى بزرگى پرورش پیدا کردند؛ اگر چه علمایى که در این شهر ماندند، زیر سایهى سنگین آن خوانین قدرتمند و ظالم نتوانستند شخصیت حقیقى خودشان را بروز دهند. مرحوم تهامى اگر در قم یا نجف حضور مىداشت، مرجع تقلید بود؛ اما اینجا یک ملّاى کنار افتادهاى بود که فقط خواص مىدانستند شخصیت او چقدر بزرگ است. همینطور مرحوم آیتى، همینطور مرحوم شیخ محمدباقر بیرجندى در دورهى قبل از اینها، و حاج شیخ هادى بیرجندى. آن کسانى که مىخواستند در عالم علم و ادب گُل کنند، از این شهر رفتند؛ زیرا اینجا نمىگذاشتند. بله؛ براى بچهها و نوکرهاى خودشان