الذین یصدون عن سبیل الله » ( ۱ )؛ مردم ستمگر، آن مردمی هستند که راه خدا را می‌بندند، منع می‌کنند. « صد عن سبیل الله »، یعنی منع کردن از راه خدا. راه خدا چیست ؟ راه خدا راه تکامل انسان است. تکامل انسان فقط به معنای تکامل جنبه‌ی معنوی نیست. اگر چه آن، اصل است؛ اما جنبه‌ی معنوی در آحاد بشر، بدون کامل کردن جنبه‌های مادّی زندگی و جنبه‌های مادّی این عالم، امکان‌پذیر نیست. جنبه‌ی معنوی در اسلام، با رهبانیّت و گوشه‌نشینی و ترک دنیا حاصل نمی‌شود. با ساختن دنیا، با استخراج منابع عظیم این عالم و با رشد دادن به استعدادهای انسانی است که آن فضای معنوی مناسب برای بشر به‌وجود می‌آید.

هدف نظام اسلامی، این است. تهمت زنندگانِ تبلیغاتچیِ جهانی، هرچه بخواهند بگویند، آزادند. واقعیتها با گفته‌ی این و آن عوض نمی‌شود. نظام اسلامی می‌خواهد مردم، مرّفه باشند، منابع استخراج گردد، سرزمینهای حاصلخیز برای کشاورزی، کشت و زرع شود، دانش در میان افراد جامعه، پیش برود و فکر و اندیشه و قدرت تعقّل در مردم، ارتقا یابد. اینها چیزهایی است که دنیای انسانها را می‌سازد. این دنیا و این زندگی، با امنیت، با عدالت و با روابط حسنه‌ی میان انسانها همراه باشد. این، آن جنبه‌ی اخلاقی و رفتاری زندگی انسانها را تأمین می‌کند و همه‌ی اینها باید برای رضای خدا باشد؛ چون خدا به بشر دستور داده و امر کرده است که این راهها را برود. این، آن جنبه‌ی معنوی و الهی و تکامل حقیقی را تأمین می‌کند.

«3»