خواهد شد. علم از جمله مقولاتی است که با تبادل و داد و ستد رشد پیدا میکند. بنابراین، اگر میگویم بینیاز شویم، مقصودم این نیست که دیگر با هیچ کسی داد و ستد علمی نداشته باشیم؛ نه. انسان در اوج علم هم باید بدهد و بستاند - در این شکّی نیست - منتها وضع کنونی کشورهای عقب مانده علمی متأسفانه به‌گونه‌ای است که از لحاظ علمی حرکتشان دو طرفه نیست؛ یک طرفه است. فقط باید از آنها التماس کنند و بخواهند؛ آنها هم مقداری میدهند و مقدار زیادی نمیدهند ! امروز دانش ممتاز و برجسته و برتر و همچنین صنعت برجسته و برتر، از جمله امکاناتی است که در اختیار خیلی از کشورها گذاشته نمیشود. اصلاً از محیطهای اختصاصی خودشان بیرون نمیرود و به این کشورها اجازه استفاده داده نمیشود.

در پایان مطلبی را که اوّل عرض کردم مجدّداً تکرار میکنم: باید مسؤولانِ کارِ علمی در کشور، زمینه‌ها را فراهم نمایند و همه کمک کنند. راهها را برای جوانان ممتاز و برتر باز کنند؛ هم در علوم ریاضی، هم در علوم طبیعی، هم در علوم انسانی، هم بخصوص در زمینه ادبیّات فارسی، هم در مسائل علوم دینی، هم در فلسفه و در مسائل فکری. در همه این رشته‌ها ما احتیاج داریم که کسانی با این استعدادهای درخشان ان‌شاءاللَّه میدان جلوشان

«13»