بیانات سال 78
بسم الله الرّحمن الرّحیم
به همه برادران محترم و خواهران گرامی خوشامد میگویم و از همه شما دست‌اندرکاران فریضه عظیم حج تشکّر میکنم. امیدوارم خدای متعال توفیق دهد که امسال هم مثل سالهای پیش - بلکه بهتر از سالهای پیش - این واجب بزرگ، در موسم خود و با شرایط و حدود خود، ان‌شاءالله اقامه شود و مردم ما بتوانند معنا و مفهوم الهی و اجتماعی و سیاسی حج را در وجود خودشان حس کنند و آن‌را در فضای دنیای اسلام مجسّم نمایند.
حج از یک طرف مظهر معنویت است - ارتباط با خدا، آشنا شدن دل با آیات الهی و نزدیک شدن هرچه بیشتر انسان به خدا - از یک طرف مظهر وحدت است - یکپارچگی امّت اسلام، برداشتن دیوارها و حجابها و پُر کردن درّه‌ها و شکافهایی که یا به‌دست دشمن، یا به‌وسیله تعصّبات و اوهام به‌وجود آمده است، و نیز ایجاد قدمی به سوی امّت واحده اسلامی است - و از طرف دیگر مظهر برائت از دشمنان خدا، برائت از مشرکین و ایادی شرک و کفر است. اگر ان‌شاءالله این سه جهت در حج متجسّد و مجسّم شود، حج فایده خود را بخشیده است. اوّل، شما و حاجی هستید که از حج بهره میبرید. در مرتبه دوم، دنیای اسلام و جامعه اسلامی و امّت اسلامی است که این بهره را می‌برد. یکی از خصوصیات حج این است که فضا را معنوی