بیانات سال 79
در سوره سراسر حماسه و درس فتح، بعد از آن‌که همه آیات حماسه را بیان میکند، درباره اصحاب پیغمبر میفرماید « اشدّاء علی الکفّار رحماء بینهم »؛ ( ۳ ) اینها در مقابل کفّار - یعنی همان دشمنانی که صف بسته‌اند - شدیدند. مراد از کفّار، آن یهودی یا مسیحی نبود که زیر سایه پیغمبر در مدینه زندگی میکرد. همان وقت بودند، مسیحیان و یهودیانی که داخل مدینه زندگی میکردند و پیغمبر و اصحابش با آنها روابط خوبی داشتند. آنها را « اشدّاء علی الکفّار » نمیگوید. « اشدّاء علی الکفّار » به کفاری میگوید که یا مثل کفّار قریش به طور دائم علیه اسلام و مدینه اسلامی در حال تحرّکات نظامی بودند؛ یا مثل یهودیهای بنیقریظه و خیبر و بقیه مناطق دائم کارشکنی میکردند - بروند این طرف و آن طرف سفر کنند، این گروه و آن گروه را علیه اسلام جمع کنند؛ لشکرکشی کنند، تحریک کنند، شایعه درست کنند - و یا کسانی که در چهره مسلمان اما با دل و باطن کافر در داخل مدینه زندگی