ارزشها بیتفاوت بود. این را نباید به حساب خطّ و جناح سیاسىِ « الف » و « ب » گذاشت. من در زمان ریاست جمهوری در یک سخنرانی که هر دو جناح حضور داشتند، گفتم شما مثل دو قبیله‌اید - قبیله « الف »، قبیله « ب » - دعواهای شما قبیله‌ای است. امروز همان قبیله‌گرایی - البته با شکلهای بدش - ادامه پیدا کرده که جای صحبتش این‌جا نیست؛ من با خود آنها در میان میگذارم و میگویم.

اما یک نکته وجود دارد و آن این است که ببینید عزیزان من ! سیاست در دنیای امروز از هنر استفاده ناشایسته میکند. اگر بگوییم نمیکند، دلیل بی‌اطّلاعی است. نه فقط امروز استفاده میکند، بلکه از سابق استفاده میکرده است. چند روز پیش سندی از اسناد منتشر شده وزارت خارجه امریکا درباره جریان کودتای 28 مرداد را ترجمه کرده و برای من آوردند. البته به هنگام وقوع این حادثه، سنّ من زیاد نبود - چهارده، پانزده سال داشتم - چیزهای اندکی یادم هست؛ اما از زبانها بسیار شنیده‌ام و در آثار هم زیاد خوانده‌ام؛ ولی به این تفصیل هیچ‌جا وجود ندارد. آنهایی که خودشان دست‌اندرکار این جریان بودند، این اسناد را نوشتند و برای وزارت خارجه و سازمان سیا فرستادند. این اسناد متعلّق به امریکاییهاست. البته عملیات، بین امریکاییها و انگلیسیها مشترک بوده که در این گزارش کاملاً منعکس شده است. آن بخش مورد توجّه من این است: « کیم روزولت » میگوید وقتی ما به تهران آمدیم، یک چمدان بزرگ پُر از مقاله‌هایی که نوشته شده بود و