هم نمیشود اینها را تمام کرد. زدند، گفتند: ببخشید؛ اشتباه کردیم ! در افغانستان هم همین‌طور است. از اوّلِ جنگ افغانستان بارها اتّفاق افتاده است. همین چند روز قبل یک بار اتّفاق افتاد. میزنند و با بمب جمعیتی را تارومار میکنند و بعد میگویند: ببخشید؛ اشتباه کردیم ! با « ببخشید، اشتباه کردیم » جنایتها پاک میشود ؟ این قضیه دوم است و ما این قضیه دوم را به‌شدّت محکوم میکنیم؛ با ملت عراق همدردی میکنیم؛ متجاوز را محکوم میکنیم و اگر مدّعی حقوق بشر باشد، او را دروغگو میدانیم.

اما قضیه سوم، یعنی تجاوز نظامی به یک کشور به بهانه وجود سلاح کشتارِ جمعی. این جزو زشت‌ترین و بدترین کارهاست و وجدان جهانی این کار را محکوم کرد و نامشروع دانست. بنده زمان جنگ ویتنام به یادم هست که گاهی در بعضی جاهای دنیا علیه آمریکا تظاهراتی انجام میگرفت، اما این اجماع جهانی که امروز در این قضیه دیدیم، در قضیه جنگ ویتنام ندیدم. این اجماع جهانی در جنگ ویتنام وجود نداشت. آن روز گفته میشد که این اجتماعات و تظاهرات را شوروی سازماندهی میکند. امروز چه کسی سازماندهی میکند ؟ در هند، در پاکستان، در اندونزی، در مالزی، در آفریقا، در اروپا و در خود آمریکا مردم جمع میشوند و اجتماعات عظیم چند هزار نفری، چند ده هزار نفری و چند صد هزار نفری تشکیل میدهند، شعارهایشان هم یکی است. اینها را چه کسی سازماندهی میکند ؟ برای سازماندهىِ اینها مرکزی وجود ندارد، بلکه این وجدان جهانی و وجدان بشری است که این کار را محکوم میکند. این کار محکوم است. این بدعتگذارىِ بسیار زشتی است. این برگشتن به عهد جنگهای تجاوزکارانه و