بیانات سال 83


من برای شهر همدان و برای این مجموعه ی استانی از دو جهت احترام و ارزش قائلم: اول، از جنبه ی ارزش تاریخی و گذشته ی بسیار پُرشکوه مدنی و علمی. در میان همه ی شهرهای عالم بندرت می توان شهری را پیدا کرد که با سابقه ی شهر همدان بر سر پا باشد. شهری که شما در آن زندگی می کنید، حداقل سه هزار و صد سال سابقه ی تاریخی دارد. شهرهای معروف قدیمی دنیا، حدود دو هزار و هفتصد سال و دوهزار و نهصد سال سابقه دارند. بخشی از این مدت طولانىِ سه هزار ساله در ابهام و تاریکی است. قبل از اسلام خبر زیادی از فرآورده های علمی و فکرىِ این شهر و این منطقه در دست نیست؛ اما در دوران اسلامی، شهر شما مرکز شکوفایی تمدن اسلامی محسوب می شده است. گذشته ی علمی این شهر جزو نمونه های کم نظیر در میان شهرهای کشور ماست. از این شهر تعداد بی شماری دانشمند برخاسته اند - چه فقیه، چه فیلسوف، چه عارف، چه ادیب، چه ریاضیدان، چه اخترشناس، چه طبیب، چه هنرمند، چه شاعر، چه خطاط، چه سیاستمدار، چه مورخ - این تعداد متنوع از شخصیتها و چهره های علمی، کم نظیر است. نامهای معروفی که به نام همدان شناخته شده اند، کم نیستند؛ از قبیل عین القضات همدانی، بدیع الزمان همدانی، رشیدالدین فضل اللَّه همدانی، باباطاهر عریان و شخصیتهای بسیار دیگر؛ که اگر کسی بخواهد فهرست این نامها را بخواند، شاید یک ساعت به طول بینجامد.

جهت دوم، نقش آفرینىِ مردم همدان و شهر همدان در تاریخ معاصر ماست؛ چه در دوران نزدیک به انقلاب، و چه در دوران انقلاب. نام سیدجمال الدین اسدآبادی در همه ی دنیای اسلام و فراتر از آن، به عظمت برده می شود.

«2»