چندم جولای سالِ فلان ! - یعنی سعی میکنند این شخصیتها را از لابهلای انبوه چهرههای شناخته و ناشناختهی تاریخ منضبط بیرون بکشند و آنها را روی سکو بنشانند؛ مشخص کنند، و به آنها افتخار کنند. البته این کارها واقعاً هم تأثیر دارد؛ یعنی اینطور نیست که تأثیر نداشته باشد؛ اما ما نه؛ ما شخصیتهای برجستهیمان را البته میشناسیم، ولی تاریخ وفات خیلیهایشان را هم حتّی نمیدانیم، چه برسد به تاریخ تولدشان یا تاریخ ازدواجشان با فلان دختر، که معمولاً غربیها این چیزها را ذکر میکنند. این، نشاندهندهی این است که ما به شناسایی و پرداخت چهرهی شخصیتهای تاریخی خودمان و تحلیل این چهرهها بها ندادهایم و این به ضرر ما تمام میشود. مثلاً در همین قضیهی مشروطه، مرحوم حاجآقا نورالله یک شخصیت برجسته است. یا مرحوم آسید عبدالحسین لاری هم در بین شخصیتهای برجستهی سیاسی - روحانىِ همین برههی مورد نظر شما، یک شخصیت فوقالعاده برجسته است؛ اما ما از میان همهی اینها، فقط یک مدرّس را بهصورت برجسته درآوردهایم، که همه اسمش را آوردهاند و گفتهاند، ولی از دیگران چیزی نیست؛ در حالیکه در خودِ همین خانوادهی نجفیون - من نمیخواهم تعبیر به « مسجد شاهی » بکنم؛ چون واقعاً این نسبتِ خیلی خوبی نیست. همان نسبت « نجفی » برای این خانوادهی بزرگ علمی و سیاسی و اجتماعی بهتر است - کسان زیادی بودند که شخصیت علمی و اجتماعی و اثرگذار در اصفهان و در سطح کشور داشتهاند؛ ولی از اینها