آزاد فکری و عقلانیت شیعه، این دو عنصرِ در کنار هم، مایهی افتخار ماست. تفکرات شیعه، عقلانی است. ما از اول تشیع در تعالیم ائمه ( علیهمالسّلام ) به سوی عقل، منطق و استدلال سوق داده شدیم و همینطور هم باید عمل بکنیم؛ حتّی در فقه. شما ببینید شاگردان برجستهی امام صادق و امام باقر ( علیهما السّلام ) در مواردی با حضرت طوری حرف میزدند که حضرت با آنها استدلالی حرف میزدند. « یعرف هذا و اشباهه من کتاب اللَّه عزّوجلّ: ما جعل علیکم فی الدّین من حرج »؛ یعنی به « زراره » یاد میداد که اینطوری باید از کتاب خدا استفاده کنی؛ یعنی امام روش اجتهاد و استنباط از قرآن را به او یاد میدهد. ما از اول این طوری رشد کردیم؛ شیعه عقلانی و با آزادفکری رشد کرده است. این را باید قدر دانست و دنبال کرد. امیدواریم که انشاءاللَّه خداوند شماها را موفق و مؤید بدارد. البته یک روزی بود که اگر کسی میخواست از ری یا خراسان به این نواحی بیاید، خیلی زحمت زیادی داشت. حالا آقای معصومی از مشهد، آقای اشرفی از شاهرود، آقایان دیگر از جاهای مختلف، از اطراف شاهرود و دامغان به اینجا تشریف آوردهاند و بنده هم که از تهران آمدهام. اما خیلی مثل آن زمان نیست که ابوتمّام در یکی از شعرهای مطولش میگوید: