امت اسلامی نیست؛ آرمانهای مشترک دنیای اسلام است. برای اینکه این آرمانها زنده بشود و تحقیق پیدا کند، ما باید به هم نزدیک بشویم. دولتهای اسلامی وسیله‌ی نزدیکی ملتهاشان میشوند و ملتها با هم وقتی نزدیک شدند، تجربیات خود را، روحیات خود را، خلقیات خود را با هم تبادل میکنند و در نتیجه آنچه به دست امت اسلامی خواهد آمد، چیز بسیار ارزشمند و بزرگی خواهد بود.

ما امروز در دنیای اسلام مواجهیم با ضربات متوالی که از سوی قدرتها بر پیکره‌ی نه یک کشور و یک ملت، بلکه بر پیکره‌ی امت اسلامی دارد وارد میشود. یک مورد همین قضای اسلامی و حقوق اسلامی است. اسلام قوانین قضائىِ پیشرفته و متعالیای دارد، حقوق اسلام جزو راقیترین و پیشرفته‌ترین حقوق دنیاست؛ این را همه کس میتوانند ببینند. نگاه کنیم به آنچه که علمای اسلام در بلاد مختلف در طول این قرنها درباره‌ی مسائل حقوقی اسلام، مسائل جزائی اسلام در مجموعه‌ی مسائل قضائی، در مسائل مربوط به آئین دادرسی تدوین کردند. اینها را وقتی نگاه کنیم، میبینیم یک مجموعه‌ی بسیار ارزشمند است. ما اگر در دنیای اسلام بر این مجموعه در طول این سالهای متمادی متمرکز میشدیم، میتوانستیم با توجه به قانون تحول و پیشرفت، آنها را روز به روز راقیتر کنیم؛ ولی این اتفاق در دنیای اسلام نیفتاد. قدرت و قهر استعماری همچنان که در مسائل سیاسی و اقتصادی بر امت اسلامی غلبه کرد، در مسائل فرهنگی و در مسائل حقوقی هم سلطه و غلبه‌ی