جهان اسلام مینشستند و برای روز سیاه مسلمانان مرثیهسرائی میکردند. آثار ادبی مسلمانان برجسته و پیشرو امثال سید جمالالدین و دیگران را در صد سال گذشته ببینید؛ نخبگانی از دنیای اسلام که دلهایشان بیدار شده بود، وضع مسلمانها را میدیدند و حقیقتاً برای مسلمانها مرثیهسرائی میکردند. حقیقتاً افق روشنی در دنیای اسلام دیده نمیشد؛ مستکبران تازهنفس وارد سرزمینهای اسلامی شده بودند، زمام حکومتهای اسلامی را در دست داشتند و از غفلت و خواب ما ملتهای مسلمان حداکثر سوء استفاده را کردند و روزبهروز آفاق را در مقابل چشم امت اسلامی تیرهتر کردند. روزگاری اینجور بر امت اسلامی گذشت. امروز روزگار دیگری است. آن افقهای تاریک در مقابل چشم امت اسلامی تبدیل به افقهای روشن شده است. در هر نقطهای از نقاط عالم که مسلمانانی در آنجا زندگی میکنند - چه به عنوان یک ملت و چه به عنوان اقلیتها در میان ملتهای دیگر - به آینده با چشم امید نگاه میکنند؛ احساس میکنند که میتوانند حرکت کنند. دشمنان دنیای اسلام یعنی همان مستکبران، یعنی دنیاطلبان، یعنی استعمارگران، یعنی آن کسانی که با شعارهای براق و فریبنده وارد کشورهای اسلامی شدند و سیاهترین روزگار را برای کشورهای اسلامی فراهم کردند، با وجود اینکه از لحاظ پیشرفتهای مادی، پیشرفتهای فنی، سلاحهای مخرب، وسائل ارتباط جمعی، امکانات تبلیغاتی نسبت به آن روزگارها