فرصت دوم، فرصت برای امت اسلامی است؛ برای اینکه امت اسلامی با تکثر قومیتها و نژادها، مناطق عالم و فرهنگها و عادتها و سلیقهها، به طور طبیعی در معرض شکافها و جدائیهائی هست. چون خداوند متعال اسلام را برای یک نژاد خاص، برای یک فرهنگ خاص، برای یک منطقهی خاص از دنیا که نیاورد، برای همهی بشریت آورد. همهی بشریت از لحاظ رنگ، از لحاظ زبان، از لحاظ عادات، از لحاظ سلائق، از لحاظ محیطهای تاریخی و جغرافیائی با هم متفاوتند. پس زمینهی اختلاف در امت اسلامی وجود دارد. این اختلاف بایستی بروز نکند، بایستی تحقق و فعلیت پیدا نکند. حج آن فرصت بزرگی است برای امت اسلامی که التیام خود را پس از جدائیهای طبیعی و احیاناً جدائیهای مصنوعی و تحمیلی، بار دیگر برای خودش تأمین کند. حج برای امت اسلامی یک فرصت است. در این خیل عظیمی که در حج هر سال شرکت میکنند، شما یک مقطع ده ساله را در نظر بگیرید، ببینید در این ده سال چند میلیون انسان از آفریقا، از آسیا، از اروپا، از همهی مناطق عالم - زن، مرد، باسواد، کمسواد، دارای سلائق مختلف - شرکت میکنند. اگر ندای اتحاد اسلامی، « ﴿و لاتفرقوا » ﴾ [1] ی اسلامی بر این مجموعه حاکم باشد، شما ببینید چه اتفاق عظیمی میافتد. دیگر همهی این مایههای اختلاف کمرنگ میشود. یکی سنی است، یکی