بیانات سال 1375
بسماللّهالرّحمنالرّحیم
اَللّهُمَّ ... سَدِّد اَلسِنَتَنا بِالصَّوابِ وَ الحِكمَة.2
یکى از عناصر برجسته در فرهنگ اسلامى که مصداقهاى بارزى هم در تاریخ صدر اسلام و در طول زمان ــ البتّه [در طول زمان] کمتر، در صدر اسلام بیشتر ــ دارد، عبارت است از فرهنگ رزمندگى و جهاد. جهاد هم فقط جهاد در میدان جنگ نیست؛ هر چیزى که هم تلاش باشد، هم در مقابلهى با دشمن باشد، جهاد است؛ درست توجّه بفرمایید. بعضى ممکن است یک کارى را انجام بدهند، زحمت هم بکشند، بگویند ما داریم جهاد میکنیم؛ نه، یک شرط جهاد این است که در مقابلهى با دشمن باشد؛ یک وقت در میدان جنگ مسلّحانه است، این جهاد رزمى است، یک وقت در میدان سیاست است، این جهاد سیاسى است، یک وقت در میدان مسائل فرهنگى است، این جهاد فرهنگى است، یک وقت در میدان سازندگى است، این جهاد سازندگى است؛ و میدانهاى دیگرى هم البتّه هست. شرط اوّل این است که در آن، تلاش باشد، کوشش باشد؛ شرط دوّم این است که در مقابل دشمن باشد. در فرهنگ اسلامى، این چیز برجستهاى است و عرض کردیم که نمونههایى هم در میدانهاى مختلف دارد.