خب، حالا این محیط دانشجویى که این خصوصیّت مثبت و مهم را دارد، یکى دو خصوصیّت منفى هم دارد که باید به آنها کاملاً توجّه داشته باشید: یکى این است که محیط دانشجویى چون محیط احساسات است و جوان احساساتى است، یک عدّه رندِ ناقلاى کمین‌گرفته‌اى براى کارهاى مختلف، همیشه مایلند که از این مجموعه‌ى حسّاسِ آماده‌ى به تحرّک اگر بتوانند، استفاده‌اى بکنند. نه‌اینکه حالا همه هم میتوانند استفاده کنند؛ نه، خیلى‌ها هم میخواهند در محیط دانشجویى سوءاستفاده کنند [لکن] محیط دانشجویى اینها را اصلاً نمیپذیرد، راهشان نمیدهد؛ امّا بعضى هم زرنگند. فرض بفرمایید فلان حزب سیاسى، فلان گروه اقتصادى، فلان مجموعه‌ى فرهنگى و غیره یا فلان شخصیّت، اگر بخواهد از محیط دانشجویى در جهت مقاصد و اغراض خودش استفاده بکند، در صورتى که توانایى‌هاى لازم در او وجود داشته باشد، کاملاً این کار شدنى است؛ یعنى میتواند وارد محیط دانشجویى بشود و با یک کیفیّتى از محیط دانشجویى یک بهره‌اى ببرد. لذاست که شما اگر ملاحظه کنید، خواهید دید فسادهاى اخلاقى در محیط دانشجویى زیاد است. یعنى این جوانهایى که شما مى‌بینید [در فسادند] ــ که البتّه در جامعه‌ى ما خیلى کمتر است امّا در کشورهاى دیگر، بخصوص کشورهاى جهان سوّم خیلى زیاد است؛ کسانى که رفته باشند، مشاهده کرده‌اند؛ بنده در کشورهاى آفریقایى و در کشورهاى آسیایى از نزدیک دیده‌ام مواردى را؛ گاهى بشدّت انحطاط اخلاقى در جوانها مشاهده میشود؛ که البتّه آن هم عواملى دارد، وارد آن بحث نمیخواهیم بشویم ــ غالباً دانشجویند.

«9»