حالا این راه چیست؟ این راه این است که اگر شما شک دارید که این کلمات، این آیات قرآن، این چیزی که ما داریم عرضه میکنیم بر شما، از سوی خدا است، بسیار خوب، یک سوره مثل سوره‌های قرآن بیاورید؛ یک مجموعه‌ی آیات که اسمش سوره است، خود شما ایجاد کنید. البتّه بعضی‌ها که اهل بیان و سخنوری نیستند نگویند که خب اینکه حرف نشد آقا؛ من خب اهل بیان نیستم و نمیتوانم بیاورم [امّا] یک آدم فصیحی اگر باشد، آدم چیره‌دستی مثلاً در سخنوری باشد، او ممکن است بیاورد؛ خب، این آیه نمیگوید حتماً شخص خودت برو بیاور. خیلی خب مراجعه کن به آن چیره‌دست؛ چیره‌دستان سخنور را برو پیدا کن و از آنها بخواه که یک سوره مثل این سوره درست کنند، بیاورند نشان بدهند؛ [حتّی] تقلید هم بکنند مثل همین سوره‌ها بیاورند. این کیفیّت نظم و نسق بیان قرآنی، یک کیفیّت ابتکاری است؛ نه شعر است، نه نثر است. می‌بینید دیگر؛ گاهی یک چیز وزن‌گونه‌ای در آن وجود دارد امّا وزن آن مثل وزن شعر نیست که موزون با آن اوزان خاص و با آن شکل و ترتیب خاص باشد؛ یا یک چیزی شبیه قافیه در آخرش هست امّا نه مثل قافیه‌ی شعر؛ [مثلاً در یک آیه] «اِن کُنتُم تَعلَمون» [باشد] در آیه‌ی بعد مثلاً فرض کنید که « اِن کُنتُم تَعمَلون» و از این قبیل. خب، همین کلمات را که به صورت ابتکاری در قرآن مشاهده میکنید، شما که مخاطب این سخن هستید، بروید پیش چیره‌دستان سخنور و از آنها بخواهید یک سوره‌ی کوچکی حالا اینجا میگوید یک سوره، در جای دیگر قرآن میگوید ده سوره، یک جایی گفته میشود بعضی از سوره؛ یک بخشی از یک سوره را شما درست کنید بیاورید درست کنند بیاورند. اگر توانستند درست کنند بیاورند، قبول، [دیگر] توقّع نیست از آنها که بگویند قرآن از سوی خدا است. البتّه در آیه‌ی بعد میگوید هرگز نخواهند توانست. حالا در آیه‌ی بعد میرسیم به این ادّعای «وَ لَن تَفعَلوا»؛ هرگز هم نخواهید توانست. این واقعاً یک حرف مهمّی است. یک واقعیّت تاریخی است، یک معجزه‌ی عجیبی است این سخن از قرآن. حالا اگر توانستید که خیلی خب، ما ادّعای خودمان را پس میگیریم؛ ایمان نیاورید امّا اگر نتوانستید و نتوانستند و به هر کسی مراجعه کردید، دیدید جواب نمیدهد و نمیتوانند چنین چیزی را بیاورند، پس قبول کنید و بپذیرید که این سخن، سخن بشر نیست؛ سخن خدا است. در این پایه سخن، با این شکل سخن، با این نظم و نسق ویژه و با این لفظ و معنا، اگر نتوانستند، پس بفهمید و قبول کنید و برسید به اینکه این کارِ آدم معمولی نیست، کار بشر نیست؛ این کاری است مافوق توانایی‌های بشر. حالا اگر چنانچه رفتید و یک سوره‌ای هم درست کردید و آوردید، یکی باید قضاوت کند؛ قاضی هم از خودتان، گواه را هم خودتان بیاورید که قضاوت کند که آیا این سوره مثل این سوره‌ی قرآن هست یا نیست.

«6»