بیانات و مکتوبات سال 1371
نکته‌ای را که در نظر دارم عرض بکنم به شما، با توجّه به این مطلب [است] که ما در روزگاری هستیم که باید یک لحظه را برای تلاش صادقانه از دست ندهیم. آن نکته این است که دو جور زندگی برای آحاد بشر وجود دارد؛ یک زندگی، زندگی برای نیازهای مادّی شخص خود است؛ زحمت میکشد، کار میکند، دوندگی میکند برای خود، برای شخص خود و آنچه به شخص او مربوط میشود. این زندگی وقتی‌که در فضای کنونی جامعه‌ی ما مطرح بشود، برای افراد هوشمند تعجّب‌انگیز است امّا واقعیّت این است که امروز و همیشه‌ی عالم، همیشه‌ی تاریخ، بیشترین تلاش انسانهای مادّی و کوته‌بین در هر قشری، در هر جامعه‌ای، با هر اندازه‌ی از معلوماتی همین‌جور زندگی بوده است؛ درس خواندند برای اینکه به نان و نوایی برسند، زحمت میکشند برای اینکه بهره‌ای بیشتر ببرند، کار میکنند، بی‌خوابی میکشند، حتّی خود را به خطر می‌اندازند برای اینکه به چیزی برسند یا به نانی یا به رفاهی یا به مقامی یا به لذّتی، به شهوتی این یک‌جور زندگی است و خیلی از انسانها این‌جور زندگی میکنند.