درست است که امروز رادیو و تلویزیون و مطبوعات و دستگاه تبلیغی کشور در خدمت دین است؛ و یک واقعیّتی است که وجود دارد حالا این حرف را هم باز در پرانتز عرض بکنیم که این منافات ندارد با اینکه بعضی از این برنامههای رسانههای جمعی، غیر مَرْضیّ یا ناقص یا غلط است که باید اصلاح بشود لکن منهای بعضی از برنامهها، روال کلّی برنامههای صداوسیما و مطبوعات و مانند اینها روال دینی است که انسان در مقایسهی با وضعیّت پیش از انقلاب و در مقایسهی با وضعیّتی که در سایر کشورهای دنیا هست، این را به روشنی و وضوح میفهمد و درست است که علمای متعدّدی بحمداللّه چه در مرکز، چه در شهرستانها به عناوین مختلف یا بهحسب اقتضای نمازجمعه یا بعضی مناسبتهای دیگر درسها و بحثها و بیاناتشان منتشر میشود در رادیو و تلویزیون لکن من میخواهم عرض بکنم که هیچکدام از این کارها جای حرکت روحانیِ روبهروی با مردم و تبلیغ روبهرو و چهرهبهچهره آنطوری که رسم ما روحانیون بوده است که با مردم حرف میزدیم با گروههای مردم را که همان گروههایی هستند که در محلّات مختلف شهرها و روستاها پراکندهاند، نمیگیرد. و در هر گروهی بایستی یک روحانیِ در حدّ کافی و لازمی باشد که با اینها بالمواجهه حرف بزند و نیازهای دینی اینها را و عقدههای6 ذهنی اینها را دربارهی مسائل دینی برطرف بکند. هیچ چیزی جای این را نمیگیرد اگرچه کارهای دیگر هم لازم است حتّی کتاب هم جای این کارِ بخصوص را نمیگیرد؛ و این، آن چیزی است که ما در جامعهی دینی خودمان در ایران، داشتهایم. در کشورهای دیگر کمتر چنین چیزی هست؛ حتّی در کشور عراق مثلاً حالا اگر بگوییم جزو خصوصیّات جامعهی شیعی است به این شکل نبوده و نیست. این مال جامعهی ما است که روحانیون در همهی سطوح مختلف، در روستاها، در بین عشایر، در شهرهای مختلف، در محلّات مختلف بودهاند، با مردم روبهرو و مواجه هستند، با مردم حرف میزنند، با مردم حساب و کتاب دارند، سروکار عموم مردم با آنها است و مرجع درددلها و بیان شبهههای ذهنی و مشکلات روحی مردم و غمگسار مردم هستند. این مخصوص وضع کشور ما است که همیشه بوده.