خب، غرض [اینکه] امروز روزی نیست که روحانیون بتوانند نسبت به حرکت عمومی ذهن مردم، خودشان را برکنار بگیرند؛ نه آقا، امروز روزی است که پرچم اسلام بر این مملکت برافراشته است و هدایت این کشور و اداره‌ی مادّی و معنوی این کشور هم دست کسانی است که منتسب به روحانیّتند. و روحانیّت با اینها ارتباط نزدیک دارد، فصول مشترک متعدّد دارد. و امروز وضع روحانیّت با وضع روحانیّت در گذشته از زمین تا آسمان متفاوت است؛ کدام وقت روحانیون همه‌ی آنها یک چنین امکانی را که امروز در اختیار اهل علم است داشته‌اند؟ یعنی مراجع امروز با مراجع گذشته قابل مقایسه نیستند. بزرگ‌ترین مرجع قویّ زمان گذشته هم، نصف بلکه ثلث بلکه خیلی کمتر از آنچه را امروز مراجع، بزرگان، علما، از امکان تأثیر بر روی وضع جامعه در اختیار دارند، برخوردار نبوده‌اند. یک وقتی یک کلمه حرفی میگفتند؛ آیا به گوش کسی میرسید یا نمیرسید، یا آیا اعتنائی به آن میشد یا نمیشد. امروز این‌جوری نیست؛ امروز همه‌ی روال کلّی جامعه دست علما است، دست فقاهت اسلام است؛ و نمیشود بی‌تفاوت بود.

«9»