و حج یک فرصت بسیار خوبی است. انسان میتواند از دنیا و از زخارف دنیا و از وابستگی‌ها و از طبقه‌بندی‌ها و از خط‌کشی‌ها و از همه‌ی آن چیزهایی که انسان را از معنا دور میکند و به مادّیّت و منیّت و خودپرستی نزدیک میکند، جدا بشود، دور بشود و به خدا نزدیک بشود. این فرصتی است؛ نه اینکه همه این کار را میکنند، نه اینکه همه این توفیق را برای خودشان فراهم میکنند یا از آن استفاده میکنند ولی خب باید بکنیم؛ این اصل قضیّه است. وَ یَذکُرُوا اسمَ اللّهِ فی اَیّامٍ مَعلومات؛9 اسم خدا را، یاد خدا را همواره باید در نظر داشته باشیم. از شروعِ از وطن تا رسیدن به خانه‌ی خدا، تا شروع مناسک، تا اثنای آن روزهای حسّاس و تا پایان کار، یک چیز دائماً به یاد حاجی و زائر خانه‌ی خدا باید باشد و آن اینکه رضای الهی را کسب کند، از گناهان توبه کند، از آنچه او را از خدا دور میکند رو بگرداند و به خدا رو کند. و اگر به خدا رو کردیم، خدا راه را باز میکند؛ وَ اَنَّ الرّاحِلَ اِلَیکَ قَریبُ المَسافَة. 10 یک قدم به سمت خدا برداشتن، دل انسان را روشن میکند، به انسان فتوح میبخشد، زنگارها را از جلوی بصیرت انسان پاک میکند و قدم بعدی را و ادامه‌ی راه را برای انسان راحت‌تر میکند. این، آن مسئله‌ی اساسی است در جنبه‌ی فردی این مسئله و هیچ چیزی جای این را نخواهد گرفت.

«7»