1. تمایل، تکیه 2. در قرهباغ منازعهی دامنهداری میان ارمنیها و آذریها بر سر ادّعای الحاق این منطقه به ارمنستان به وجود آمد. این درگیریها به مهاجرت اجباری آذریها و حمایت قوای نظامی ارمنستان از ادّعاهای ارامنهی قرهباغ منجر شد. در سایر مناطق قفقاز نیز ناآرامیهایی به وجود آمد که ریشهی آن تلاش برای کسب استقلال بود. 3. ر.ک: بیانات در دیدار دادستان کلّ کشور و رؤسای دادگاهها و دادسراهای انقلاب سراسر کشور (۳۰/۲/۱۳۷۱) پینوشت شمارهی 5 4. ر.ک: بیانات در دیدار اعضای ستاد برگزاری مراسم ارتحال حضرت امام خمینی (21/2/1371)، پینوشت شمارهی 10 5. کاخ سفید از گرایش اسلامی دولت سودان که مورد حمایت گروههای اسلامی آن کشور به رهبری حسن التّرابی بود، ابراز ناخشنودی میکرد و به تقویت شورشیان جنوب و حمایت از تجزیهی سودان میپرداخت. 6. رقابتهای حادّ میان «جمعیّت اسلامی افغانستان» به رهبری برهانالدّین ربّانی و «حزب اسلامی افغانستان» به رهبری گلبدین حکمتیار موجب کشته و زخمی شدن هزاران تن از مردم این کشور و آواره شدن هزاران تن دیگر شد. از طرف دیگر بمباران مناطق مجاور مرز تاجیکستان از سوی جنگندههای روسی، وضعیّت اسفباری را برای مردم افغانستان پدید آورد. 7. در سال ۱۹۴۷ درگیری نظامی میان هند و پاکستان بر سر این ایالت به وقوع پیوست. سازمان ملل نیز قطعنامهای را تصویب کرد که بر اساس آن مقرّر گردید مردم این ایالت به یک همهپرسی برای اعلام تصمیم خود مبنی بر پیوستن به هند و یا پاکستان مبادرت ورزند امّا چنین همهپرسیای هرگز برگزار نشد. در سال ۱۹۶۵ بار دیگر هند و پاکستان دست به یک جنگ تمامعیار زدند که تلفات زیادی بر جای گذاشت. گروههای جداییطلب مسلمان کشمیری نیز که با حاکمیّت هند بر منطقه مخالفند، از سال ۱۹۸۹ با نظامیان هند درگیر هستند که منجر به کشته شدن تعدادی از آنان توسّط نظامیان هند گردیده است. 8. مسلمانان عراق به دلیل تحمیل جنگ توسّط صدّام علیه ایران و متعاقباً تجاوز عراق به کویت، سالها دچار عسرت و مشقّت بودند؛ به طوری که پس از سرکوب انتفاضهی شعبانیّهی 1411، حدود 300 هزار نفر شهید و نزدیک به 2 میلیون نفر آواره شدند. 9. جنگندههای رژیم صهیونیستی در ادامهی تجاوزات روزمرّهی هوایی خود، مناطق مسکونی جنوب لبنان و درّهی بِقاع را بشدّت بمباران میکردند. هدف این بمبارانها، مراکز مقاومت اسلامی جنبش حزباللّه لبنان بود. 10. واگذاشتنِ کار