و نیز حجِّ درست میتواند از اعضای جداافتادهی امّت اسلامی، پیکرهای واحد و کارآمد و نیرومند بسازد؛ آنان را با هم آشنا و از حرفها و دردها و پیشرفتها و نیازهای یکدیگر آگاهشان کند و تجربههای آنان را متبادل سازد. اگر حج با توجّه به این هدفها و نتایج برنامهریزی میشد و در این برنامهریزی، دولتها و علما و صاحبنظران و روشنفکران جهان اسلام همکاری میکردند، ثمرات گرانبهایی نصیب امّت اسلامی میگشت که با هیچ دستاورد دیگری در دنیای اسلام قابل مقایسه نبود. بجرئت میتوان گفت همین یک تکلیف اسلامی اگر درست و چنانکه شریعت اسلام خواسته است، مورد بهرهبرداری قرار گیرد، پس از زمانی نه چندان بلند، امّت اسلامی را به عزّت و قدرتی که در خور آن است خواهد رسانید.