بیانات و مکتوبات سال 1371
مطلب هفتم مسائل مالی و معیشتی طلّاب است که انصافاً بسیار بد است. و شاید مردم ما نمیدانند که در حوزه‌ی علمیّه‌ی قم که بزرگ‌ترین و بالاترین حوزه‌ها است، بالاترین حقوقهای حوزه‌ای از پایین‌ترین حقوقهای دولتی پایین‌تر است؛ یعنی یک نفر طلبه‌ی فاضل مُعیلی26 که در حوزه سالها درس خوانده، الان آن مقداری که از حوزه حقوق میگیرد حالا یک وقتی منبر برود، کار جنبی‌ای داشته باشد، بحث دیگری است آن مقداری که حوزه‌ی علمیّه به او میدهد که اگر او بخواهد خودش را فارغ کند، غیر از آن هیچ درآمدی ندارد، این از حقوق یک مستخدم معمولی در دستگاه‌ها کمتر است؛ این جوری است دیگر؛ وضع واقعاً بد است! چه برسد به طلّابی که طبقات پایین‌تر هستند. خب حالا بحمداللّه زحماتی کشیده‌اند، کارهایی کرده‌اند، یک مختصر بنیانهای عمومی‌ای انجام شده، لکن اینها خیلی کم است. تازه حالا در قم یک صندوق قرض‌الحسنه‌ی عمومی به وجود آمده؛ تازه حالا بیمه‌ی درمانی طلّاب به وجود آمده اینها چیزهایی است که مثلاً در همین یک سال اخیر برادرانی زحمت کشیده‌اند این کارها را کرده‌اند تازه حالا به فکرند بلکه بتوانند یک تعاونی‌ای مثلاً برای طلّاب درست کنند؛ تازه حالا به فکر این هستند بلکه بتوانند یک تعدادی خانه‌ی سازمانی درست کنند که این طلبه‌ی بیچاره‌ای که آنجا مشغول تحصیل است، برای یک اتاق، زن و بچّه دنبال سرش و اثاث روی دوشش، این ور و آن ور نگردد که [آخر هم] نتواند یک خانه‌ای پیدا کند که با حقوق او و درآمد او تطبیق بکند. البتّه تا وقتی که مسئله‌ی خانه‌ی سازمانی دست بدهد، واقعاً سالها طول خواهد کشید، حالاحالاها هم به دست نخواهد آمد؛ حالا خب بحمداللّه به فکرش افتاده‌اند. این وضعی است که باید برای آن واقعاً حسابی باز بشود و در حوزه‌های علمیّه هر چه میتوانند تکیه کنند بر روی این قضیّه. البتّه خارج از حوزه هم کسانی مسئولیّت دارند؛ این جور نیست که ما بخواهیم بگوییم کسانی که خارج از حوزه‌ها هستند نسبت به این قضیّه مسئولیّتی ندارند؛ دارند، ان‌شاءاللّه آنها هم به مسئولیّتشان عمل بکنند و بشود از لحاظ وضع معیشتی یک قدری وضع طلّاب عزیز که واقعاً قشر زحمت‌کش و محرومی هستند، یک شکل مناسب‌تری پیدا بکند.