بیانات و مکتوبات 1369
این را شما جوانها بدانید: در تاریخ کشور ما برای جوان هوشمند و فرزانه اقلّاً در این هفت هشت ده قرن هیچ فرصتی مثل امروز وجود نداشته. حالا اینکه میگویم هفت هشت ده قرن، چون در دوران گذشته و در اوایل، قرنهای چهارم و پنجم آن‌جور که در تاریخها نوشته که این تاریخها خیلی هم حجّت نیست مدارسی بوده، کسانی درس میخواندند، البتّه رژیم‌های دیکتاتوری غزنوی و سلجوقی و امثال اینها که خوانده‌اید در تاریخ، مجال نفَس کشیدن به کسی نمیدادند؛ اگر نظامیّه‌ای6 هم میساختند، این‌جور نبود که راه معلومات و تحصیل برای همه باز باشد. حالا نسبت به آن وقت قضاوت نمیکنیم امّا از حدود حمله‌ی مغول به این طرف شما ملاحظه کنید و یک مروری در تاریخ بکنید تاریخ را باید یاد بگیرید، تاریخ چیز مهمّی است؛ اگر بخواهید بفهمید امروز کجایید، باید تاریخ را بدانید تا وضع امروز را و موقع امروز را درست تشخیص بدهید؛ تسلّط به تاریخ خیلی چیز مفیدی است در تمام این دوران هفتصد سال، هشتصد سال هیچ وقت نبوده که برای انسانِ فرزانه‌ی مستعد، امکان رشد به قدر امروز در این کشور وجود داشته باشد؛ هیچ وقت.