ما عقبیم؛ خدا لعنت کند آن دستهای خائنی را که از زمان قاجاریّه و اوج آن در زمان پهلوی، این استعدادهایی را که اشاره شد، در این کشور ضایع کردند، تعطیل کردند. ایران مرکز استعداد است؛ مال حالا هم نیست؛ مگر در تاریخ و در همه‌ی تحوّلاتِ اوضاع و جریانات فلکی، اصلاً چند نفر آدم مثل ابن‌سینا ممکن است دربیاید؟ حالا اگر فرض کنیم در هر هزار سالی، ده نفر از اینها درمی‌آید، در این هزار سال آخر، اکثرش از ایران است؛ امثال ابن‌سیناها، فارابی‌ها، خوارزمی‌ها، محمّدبن‌زکریای رازی‌ها و از این قبیل که اینها پایه‌گذاران اساسی دانش بشری هستند. و من از افراد متعدّدی شنیده‌ام که امروز هم در مراکز تحقیقی عالم، ایرانی‌ها چه دانشجوهای ایرانی، چه محقّقین ایرانی هر جا هستند، میدرخشند؛ این را افراد زیادی که آنجاها بوده‌اند، برای من گفته‌اند. بعضی‌ها تعداد خوبهایشان شاید بیشتر از ما است امّا برجسته ندارند؛ ایرانی‌ها برجسته‌شان [بیشتر است]. این استعداد را از زمان قاجاریّه به این طرف ]ضایع کردند[. خداوند لعنت کند دانه‌دانه‌شان را، از ناصرالدّین‌شاه تا محمّدرضاشاه همه‌شان یکی از یکی بدتر بودند؛ حالا قبلی‌ها هم همین‌جور، قبلی‌ها را هم ما تبرئه نمیکنیم امّا اینهایی که حالا میدانیم که ضربه‌اش دارد مستقیم به همه‌ی وجود ما میخورد و لمس میکنیم، همینها هستند.

«12»