بیانات سال 1369
از اوایل انقلاب دلسوزانی به این نتیجه رسیده بودند که علاج نیروهای مسلّح به حفظ سلسلهمراتب است. البتّه میدانید آن وقت ستون فقرات ارتش را داشتند میشکستند؛ یک عدّهای از روی تعمّد برای اینکه بکلّی نیروهای مسلّح را متلاشی کنند، زمزمههای خائنانهی حاکی از یک بینش دروغ و غلط را اوایل انقلاب دائم ترویج میکردند. با اینکه امام هیچ وقت نظامی نبودند، هیچ وقت در سازمانهای نظامی حضور نداشتند [امّا میگفتند سلسلهمراتب را حفظ کنید]. واقعاً این جزو آن حکمتهای آن مرد بود. بنده حقیقتاً هر وقتی فکر کردم راجع به برخی از اقدامات این بزرگوار، دیدم همان حکیمی که قرآن دربارهی پیغمبران، دربارهی لقمان میگوید: ءاتَینا لُقمانَ الحِکمَة؛5 آن حکمت به معنای واقعی در این مرد بود؛ حکیم بود. حکیم یعنی آن کسی که ماورای این ظواهر، یک چیزهایی را مشاهده میکند که چشمهای عادّی و معمولی از دیدن آن عاجزند؛ در مقایسهی با دیگر مردم، مثل پیر مجرّبی است در مقابل جوان خام و تازهوارد. همین که شنفتهاید: آنچه در آینه جوان بیند پیر در خشت خام آن بیند6 واقعاً ایشان اینجوری بود؛ نسبت به دیگران، نسبت به ماها، نسبت به همین مسئولینی که بودند و بودیم و میدیدیم، واقعاً یک چیزی را در زیر جریانات، همیشه احساس میکرد و میدید. گاهی انسان با استدلال به یک چیزی میرسید، او بدون استدلال به آن رسیده بود! واقعاً لطف الهی بود، واقعاً الهام خدایی بود، همانطور که خودش فرمود، دست قدرتی بود که او را هدایت میکرد. این کلمه، کلمهی نظامی است، تعبیر «سلسلهمراتب» یک تعبیر نظامی است؛ خیلی دور از محیط علمائی و آخوندی و حوزهای است که ایشان در آن تربیت شده بود و هیچ وقت هم در مسائل ارتش و سازمانهای نظامی نبود امّا این بزرگوار مکرّر تکرار کرد که سلسلهمراتب را حفظ کنید؛ بارها شنیدهاید خطاب به سپاه، خطاب به ارتش، در اوایل، بعدها؛ این[طور] است؛ یعنی هر فردی هر جا که قرار گرفته، نظمپذیری او اینجوری باشد که قاطعاً به زیردست خود از روی فرماندهی فرمان بدهد و از مافوق خود فرمانپذیر باشد؛ آن را عمل کند و عمل به فرمانِ خودش را از زیردست بخواهد. البتّه اطاعت در چهارچوب ضوابط؛ در همین آئیننامه هم شما ملاحظه کردید و میکنید که اطاعت ضابطه دارد. یک جاهایی هست که باید زیردست از مافوق اطاعت نکند که مشخّص است کجا. اطاعت در چهارچوب ضوابط مشخص است؛ این خصوصیّات یک فرمانده [است]. باید فرماندهان به این نکات توجّه کنند، آن وقت مسئولیّت را بر عهده بگیرند.