اگر از خودمان سؤال کنیم که حوزه به چه احتیاج دارد که ما آن را انجام بدهیم، این سؤال درستی است. حوزه خیلی چیزها دارد، اینها سرمایه‌های حوزه هستند؛ حوزه علم غزیری،3 تجربه‌ی علمی طولانی‌ای، اکابر فنّان در فنون مربوط به حوزه‌ی علمیّه به تعداد زیادی، اساتید کارکرده‌ی کارکشته‌ی در کار خود کاملاً وارد به تعداد معتنابهی، سنّت‌های خوب برای درس خواندن و درس گفتن و رابطه‌ی استاد و معلّم و مایَئولُ4 به این امور به میزان فراوانی، و بسی سرمایه‌های ارزشمند دیگر دارد؛ چه ندارد؟ این را باید فکر کنید. به نظر بنده اوّلین وظیفه‌ی عاجلی که پیش پای دست‌اندرکاران حوزه است، اعم از مدرّسین محترم، شورای مدیریّت و طلّاب و در رأسشان مجمع نمایندگان طلّاب که شما آقایان باشید، این است که این سؤال را بررسی بکنید و ببینیم حوزه چه لازم دارد که ما باید آن را فراهم بکنیم. به نظر میرسد حوزه به چیزهای متعدّدی احتیاج دارد و من الان در مقام پاسخگویی جامع و کامل به آن سؤال نیستم لکن [یک] اجمالی، یک شَبَحی را از آنچه در ذهن ممکن است بگذرد، عرض میکنم.

«2»