بُعد دیگر از زندگی امیرالمؤمنین در میدان حکومت است آن وقتی که این انسان بزرگ‌اندیش، این انسان بزرگ، بالاخره بر مسند قدرت و حکومت دست پیدا کرد. در آن دوران کوتاه، امیرالمؤمنین کاری کرده که اگر سالهای سال مورّخان و نویسندگان و هنرمندان بنویسند و تصویر کنند، کم گفته‌اند و کم تصویر کرده‌اند. قیامتی است وضع زندگی امیرالمؤمنین در دوران حکومت؛ علی اصلاً معنای حکومت را عوض کرد. تجسّم حکومت الهی، تجسّم آیات قرآن در میان مسلمین، تجسّم «اَشِدّاّْءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَماّْءُ بَینَهُم»،3 تجسّم عدل مطلق [بود]. کانَ یُقَرِّبُ المَساکین؛4 فقرا را به خود نزدیک میکرد، ضعفا را مورد رعایت خاص قرار میداد. برجستگانی که با پول و زور و بقیّه‌ی وسایلِ مطرح شدن، خودشان را به‌ناحق مطرح کرده بودند، در نظر علی با خاک یکسان بودند. آنچه در چشم او و در دل او ارزش داشت، ایمان بود، تقوا بود، اخلاص بود، جهاد بود، انسانیّت بود. با این مبناهای باارزش، امیرالمؤمنین کمتر از پنج سال حکومت کرد، [امّا] قرنها است درباره‌ی امیرالمؤمنین مینویسند و کم نوشته‌اند و نتوانسته‌اند درست تصویر کنند و بهترین‌ها معترف به عجز و تقصیر خودشان هستند.

«4»