چه کسی را باید ملامت کرد؟ بعضی خیال میکنند باید برگشت انقلاب را ملامت کرد که چرا اینها را نگه نداشتهاید؛ نه، قضیّه اینجوری نیست. فَلا تَلومونی وَلوموِّا اَنفُسَکُم؛15 حتّی شیطان به آنها میگوید که من را ملامت نکنید، خودتان را ملامت کنید. کسی منّتی بر سر اسلام ندارد به خاطر مسلمان شدن؛ کسی منّتی بر سر انقلاب ندارد به خاطر انقلابی شدن. خداوند به پیغمبرش فرمود: یَمُنّونَ عَلَیکَ اَن اَسلَموا؛ منّت میگذارند که میگویند ما مسلمان شدیم؛ بعضی به پیغمبر میگفتند ما مسلمان شدیم و آن روزی که تو کسی را نداشتی به تو ایمان آوردیم. خداوند میفرماید: قُل لا تَمُنّوا عَلَیَّ اِسلامَکُم؛ بگو مسلمانیتان را به رخ من نکشید؛ بَلِ اللهُ یَمُنُّ عَلَیکُم اَن هَدیّْکُم لِلایمان؛16 خدا بر سر همهی ما منّت دارد که ما را هدایت کرد. چقدر در گمراهیاند امروز ملّتها و انسانها؛ چقدر اسیر نفْسند در همین دنیای مادّی؛ چقدر جوان امروز در همین دنیای بهاصطلاح متمدّن هیچ چیزی نمیفهمند جز حوائج پست مادّی شخص خودشان؛ مثل یک حیوان؛ حیوان غیر از این چیز دیگری نیست؛ انسان آن است که یک هدفی را با منطق، با عقل، با احساسات پاک و صحیح میشناسد، بعد با همهی وجود دنبال آن حرکت میکند و موانع را از سر راه خودش برمیدارد؛ [آن گمراهان] این را نمیفهمند؛ در آمریکا پُرند اینجور آدمها؛ در اروپا پُرند اینجور آدمها؛ در کشورهای زیر ستم پُرند اینجور جوانها. خدا را شکر کنید که شما را خدا به ایمان پاک و خالص و توحید ناب هدایت کرد. خدا به ما شخصیّت داد، خدا به ما استقلال داد. امروز این قدرتهایی که در رأس کار هستند، خدا را بنده نیستند؛ انسانها را بندهی خودشان میدانند، انسانها هم پذیرفتهاند؛ فقط از یک انسان میترسند و آن شما هستید؛ از یک انسان حساب میبرند و آن شما هستید؛ یک انسان را میدانند که در هیچ شرایطی زیر بارشان نخواهد رفت و آن شما هستید. شما اینجور نبودید؛ اسلام شما را اینجور کرد؛ قدر اسلام را باید دانست. پس ما نباید تصوّر کنیم که اگر یک حرکتی کردیم، برای ما خواهد ماند؛ نه آقا، بایستی آن را نگه داریم.