بیانات و مکتوبات 1369


نکته‌ی سوّمی که از این دو نکته قطعاً مهم‌تر است، این است که انقلاب به صورت کامل آن وقتی تحقّق پیدا میکند که آحاد مردم حقیقتاً تبدیل بشوند به مردم مسلمان و مؤمن. بخشی از اسلام در عمل مردم است که نظام کلّی اجتماعی و حرکت عمومی مردم را تصویر میکند، ترسیم میکند و آنها را حرکت میدهد؛ بخشی از آن، عقاید و کیفیّات روحی و عمل شخصی مردم است. اگر انقلاب عظیم ما و نظام جمهوری اسلامی با همه‌ی امکانات مادّی و معنوی‌اش نتواند دلهای مردم را و خلقیّات مردم را و حقیقت وجود آنها را متبدّل کند از آنچه معلول تربیتهای غلط دیرین به مردم مسلمان است، قطعاً موفّق نشده و «انقلاب» واقع نشده. انقلاب، انقلابِ در مردم است؛ انقلابِ مناسبات اجتماعی و اقتصادی، فرع بر انقلاب مردم است؛ تا مردم منقلب نشوند، آن انقلاب اقتصادی و تغییر و تبدیل مناسبات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی هم اصلاً تحقّق پیدا نمیکند. مردم یک انقلاب روحی، در اوّل کار بحمداللّه پیدا کردند که حرکت بسیار مهمّی بود، نتیجه‌اش شد همین که می‌بینیم. اگر آنچه واقع شد ادامه پیدا نکند و تعمیق نشود و تعمیم پیدا نکند و نسلی که رو به وجود است و نسلهای بعدی را فرانگیرد و خدای نکرده اسم، اسلام باشد و جمهوری اسلامی باشد و حاکمیّت منادیان اسلام باشد، امّا واقع قضیّه و متن زندگی مردم چیز دیگری باشد، در آن صورت، این انقلاب قطعاً موفّق نبوده و نیست؛ که پناه میبریم به خدا از اینکه چنین چیزی پیش بیاید و نباید بگذاریم.

«5»