بیانات و مکتوبات 1369


«......» خب این[طور] نیست که حالا هر شعری که در آن مثلاً اسمی از مِی و محبوب هست، عرفانی باشد؛ نخیر، شعرهای قلندری مستانه‌ی خیلی پَست، یک شاعر [ممکن است بگوید]. فرض بفرمایید یک قهرمانِ پهلوان خیلی قوی‌هیکلی برود چاه مستراح خالی کند! مگر نمیشود؟ یک شاعرِ در حدّ اعلای ذوق شعری، درباره‌ی یک چیز پَستِ بشریِ بسیار پایین یا یک عمل جنسی، ممکن است بهترین یا زیباترین شعرهای دنیا را بگوید چنین چیزی تحقّق پیدا میکند چنین نیست که هر شعر خوبی از لحاظ هنری، از لحاظ مضمون هم یک چیز عالی باشد؛ نه، ممکن است مضمونش پَست‌ترین مضامین باشد؛ کمااینکه در شعرهای سعدی فراوان وجود دارد، عرض کردم در شعر حافظ هم حتّی هست.

«13»