و امسال اتّفاقاً بهار طبیعت با بهار دعا و قرآن هم‌زمان شده است. چند روز دیگر ماه مبارک رمضان شروع خواهد شد که بهار نوسازی انسان است؛ بهار خودسازی است؛ بهار اُنس با خدا است. مگر میشود از این جنبه‌ی کار غافل ماند؟ همه‌ی خطاها و اشتباهات، ناشی از نپرداختن به این جنبه‌ی کار است. آن که خطایش کمتر بود، آن که دلش به نور معرفت خدا و هدایت خدا منوّر بود، آن که اشاره‌اش برای این ملّت و برای ما و برای عشّاق اسلام در عالم، راهگشا و راهنما بود یعنی امام راحل عظیم ما به این جهت این‌جور بود که این جنبه‌ی از وجود او [یعنی] رابطه‌ی با خدا تأمین شده بود. در دنیا انقلابها، حکومتها، اداره‌ها، ریاستها، از آنجا عیب پیدا میکند و منحرف میشود که از این جنبه، یعنی جنبه‌ی معنویّت، جنبه‌ی رابطه‌ی با خدا، جنبه‌ی ارتباط و اتّصال قلب به خدا غافل ماندند و غافل میمانند. ما هم اگر دقّت کنیم، آنجایی که پیش رفتیم، آنجایی که موفّق شدیم، خوب عمل کردیم و راضی هستیم، جایی است که این جنبه را تأمین کردیم؛ و هر جا ضربه خوردیم، به خاطر ضعف در این جنبه‌ی کار است. ارتباط با خدا را نباید دستِ‌کم گرفت؛ همه چیزِ ما در گروِ این رابطه است. این رابطه است که دل ما را قرص میکند تا از دشمنی‌ها هراس نکنیم. این رابطه‌ی با خدا است که دلهای ما را از محبّت به مؤمنین و پویندگان راه خدا پُر میکند تا اختلاف نظرها و اختلاف سلیقه‌ها را نبینیم. این رابطه‌ی با خدا و اتّصال به خدا است که موجب میشود ما برای اهواء خودمان، حقیقت را زیر پا نگذاریم و مصلحت را فدای غرض شخصی نکنیم. این رابطه‌ی با خدا است که موجب میشود ما از راه خدا منحرف نشویم و از پیمودن این راه پشیمان و خسته و ملول نشویم. و این رابطه‌ی با خدا همیشه ممکن است؛ هیچ وقت دیر نیست؛ هیچ وقت محال نیست.

«4»