سیاست وابسته و سوء تدبیر و ضعف نفْس و استبداد در رژیم پهلوی و قاجار، در ظرف دویست سال ایران را که روزی به برکت اسلام پرچم‌دار دانش جهان بود، به ویرانه‌ای محتاج بیگانگان و تحت سلطه‌ی آنان بدل ساخت. روستاها متروک، شهرها مصرف‌زده، مزارعْ بی‌ثمر، صنعتْ مونتاژ و مغزها معطّل شدند.
«73»
