اوّلاً وضع روحانیّت در دوران حاضر را در چند جمله بازنگری کنیم؛ حرف جدیدی نیست، امّا مهم است. هیچ وقت جامعه‌ی علمی شیعه، در طول تاریخ، به قدر امروز از لحاظ کمّیّت بزرگ نبوده؛ هیچ وقت از لحاظ قدرت، به قدر امروز کارآمد و صاحب قدرت سیاسی و اجتماعی نبوده؛ هیچ وقت به قدر امروز تمکّن مالی و سایر امکانات مرغوب جامعه مثل رسانه‌ها و منبرها و مطبوعات و مانند اینها را نداشته؛ هیچ وقت به قدر امروز در دنیا معروف نبوده؛ هیچ وقت به قدر امروز مورد احترام و تجلیل آحاد انسانها، اعمّ از مسلمان و غیر مسلمان و در میان مسلمین، شیعه و غیر شیعه نبوده؛ هیچ وقت به قدر امروز دشمن نداشته، چه کمّیّت دشمنها، چه کیفیّت و قدرت و مکانتِ4 سیاسی اجتماعی نظامیِ قدرتها؛ و بالاخره هیچ وقت به قدر امروز مسئولیّت بر دوش خود نداشته. بله، اگر ما امروز از همیشه قدرتمان بیشتر است، معروفیّتمان بیشتر است، رسانه و وسیله‌ی گفتگوی با مخاطبین و مستمعین، بیشتر در اختیارمان است، در دنیا معروف‌تریم، دوستان بیشتری داریم، پول و قدرت مالی بیشتری داریم، جمعیّت و آحاد روحانیّون از بزرگ و کوچک بیشتر است و بقیّه‌ی اموری که امروز بیشتر داریم، به همین نسبت، مسئولیّتمان هم بیشتر است. در بینش اسلامی هیچ وقت امکانات از مسئولیّت جدا نیست.

«2»