بیانات و مکتوبات 1369
مهم‌ترین مسئله این است که ما بفهمیم در کجای این تحوّلات قرار داریم. جواب این، یک کلمه نیست، ساده هم نیست. یک وقت هست جنگی در دنیا پیش می‌آید مثل جنگ بین‌الملل دوّم؛ خب، ایران در آن روز مطمئنّاً نمیتوانست از این جنگ و آثار آن و تبعات آن برکنار باشد. حق بود که مسئولان کشور بنشینند و بگویند خب، حالا یک جنگی است، ما کجا قرار میگیریم در نقشه‌ی جغرافیایی عالم و تکلیفمان چیست بر اساس موضعی که داریم. آن یک جور بود، این یک جور دیگر است؛ این از آن قبیل نیست. این احتمال مطرح است که ما نه به عنوان یک عنصر بیرون از این تحوّلات و بیگانه‌ی از آن منتها جزو خانواده‌ی جهانی که قهراً تحت تأثیر حوادث قرار میگیرد بلکه به عنوان عنصری که در ایجاد این تحوّلات نقش داشته و امروز هم نتایج این تحوّلات با توجّه به او دارد دسته‌بندی میشود و برنامه‌ریزی میشود و به وجود می‌آید، امروز در دنیا مطرح باشیم.